Mới đây Electronic Arts (EA) xác nhận thỏa thuận mua lại trị giá 55 tỷ USD, chuyển tập đoàn game hàng đầu nước Mỹ thành công ty tư nhân dưới tay một liên danh nhà đầu tư do Quỹ Đầu tư Công Saudi Arabia (PIF) nắm phần lớn. Tin này không chỉ khiến cộng đồng game thủ dậy sóng mà còn kéo theo cuộc tranh luận chính trị: hai thượng nghị sĩ Mỹ đã chính thức yêu cầu Ủy ban Đầu tư Nước ngoài (CFIUS) vào cuộc vì lo ngại rủi ro an ninh quốc gia và ảnh hưởng văn hoá.
Tóm tắt nhanh thương vụ
- Giá mua toàn bộ: 55 tỷ USD (36 tỷ USD vốn chủ sở hữu + ~20 tỷ USD nợ do JPMorgan Chase tài trợ).
- Bên mua: PIF (nắm quyền chi phối), Silver Lake, Affinity Partners (do Jared Kushner – con rể cựu Tổng thống Mỹ – sáng lập).
- Hậu quả pháp lý: EA sẽ chuyển thành công ty tư nhân, không còn bắt buộc báo cáo hoạt động thường xuyên lên SEC.
- Thời điểm dự kiến hoàn tất: quý 1 tài khóa 2027 (đã được hội đồng quản trị EA chấp thuận).
Tại sao các thượng nghị sĩ lo ngại?
Hai thượng nghị sĩ Elizabeth Warren và Richard Blumenthal gửi thư đến Scott Bessent (Bộ trưởng Tài chính kiêm Chủ tịch Ủy ban Đầu tư Nước ngoài) nêu rõ một số nguy cơ:
- Ảnh hưởng văn hóa và chính trị: EA sở hữu các nền tảng trò chơi tiếp cận hàng trăm triệu người, nên khả năng “định hướng nội dung” hay ảnh hưởng ngầm là vấn đề nhạy cảm.
- Dữ liệu cá nhân và AI: quyền truy cập dữ liệu người chơi lớn + năng lực nghiên cứu AI có thể bị khai thác cho mục tiêu chiến lược ngoài lĩnh vực giải trí.
- Rủi ro nhân sự: nhân viên EA lo ngại đợt tái cơ cấu và cắt giảm nhân sự sau khi chuyển sang mô hình sở hữu mới.
Những lập luận này dựa trên quan sát về PIF – tổ chức thường được cho là có mối quan hệ chặt chẽ với chính phủ Saudi và từng được dùng cho các mục tiêu chiến lược.
Hệ lụy với EA, studio con và cộng đồng game thủ
EA là nhà phát hành của nhiều series lớn: The Sims, Battlefield, Apex Legends, Titanfall, toàn bộ EA Sports… Việc chuyển chủ sở hữu có thể tạo ra các thay đổi dài hạn về:
- Chiến lược sản phẩm: roadmap, thiết kế tính năng, hướng phát triển game.
- Quyền riêng tư và xử lý dữ liệu người chơi.
- Môi trường làm việc cho studio con như Respawn, BioWare, DICE, EA Vancouver… (lo ngại thay đổi quản trị, cắt giảm).
Cảnh chiến đấu trong dòng Battlefield của EA, minh họa các thương hiệu game thuộc sở hữu Electronic Arts
Chi tiết tài chính & tiến trình pháp lý
- Cơ cấu giao dịch: 36 tỷ USD cho phần vốn + 20 tỷ USD nợ (JPMorgan đứng sau khoản vay).
- Sau khi hoàn tất, EA không còn báo cáo công khai theo yêu cầu SEC, làm giảm tính minh bạch với cổ đông và công chúng.
- Thỏa thuận còn phụ thuộc các điều kiện đóng giao dịch thông thường và có khả năng bị Ủy ban Đầu tư Nước ngoài kiểm tra kỹ vì yếu tố an ninh.
Kết luận
Đây là một trong những thương vụ M&A lớn nhất trong lịch sử ngành game, với hệ quả không chỉ về mặt kinh tế mà còn chạm tới vấn đề an ninh, văn hoá và quyền riêng tư. Cộng đồng game thủ và cả giới chính trị sẽ theo dõi chặt chẽ từng bước đi tiếp theo. Bạn nghĩ sao — EA dưới tay PIF sẽ là “level up” hay “glitch” nguy hiểm cho ngành game toàn cầu? Thảo luận ngay bên dưới và chia sẻ trải nghiệm của bạn với các thương hiệu EA!
